The Art Garden Rohingya Interview “မိမိခံစားေနရတ့ဲ မေတာ္မတရားမႈေတြကုိ ကဗ်ာနဲ႔ ထုတ္ေဖာ္ခ်င္လို႔ ကဗ်ာေရးဖြဲ႔တာပါ” လို႔ဆိုသူ လူငယ္ ကဗ်ာဆရာ ေမာင္ေမာင္ျမင့္ နဲ႔ The Art Garden Rohingya အင္တာဗ်ဴး

၂၀၁၉ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁) ရက္ ｜

The Art Garden Rohingya သည္ လူမႈအေျချပဳ စာေပအႏုပညာ website ျဖစ္ပါသည္။ ကြၽႏု္ပ္တို႔ The Art Garden Rohingya သည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔၏ စာေပ၊ အႏုပညာ၊ ႐ိုရားဓေလ့မ်ားကုိ ေဖာ္ေဆာင္ေပးခ်င္သည့္ စာေပအႏုပညာခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူငယ္ ကဗ်ာဆရာမ်ားကုိ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳလွ်က္ရိွပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူငယ္ ကဗ်ာဆရာမ်ား ကဗ်ာစာေပကုိ ေရြးခ်ယ္ရေၾကာင္း၏ အေၾကာင္းကုိ သိရိွႏိုင္ျခင္းငွါ ကဗ်ာဆရာမ်ားႏွင့္ ေမးျမန္းမႈျပဳလုပ္သည့္ အင္တာဗ်ဴးက႑ကုိ တင္ဆက္လိုက္ပါသည္။

အင္တာဗ်ဴးထဲက ထင္ျမင္ယူဆခ်က္၊ ခံယူခ်က္ စသည္တို႔သည္ ကဗ်ာဆရာတို႔၏ အာေဘာ္သာျဖစ္ၿပီး၊ the Art Garden Rohingya ၏ အာေဘာ္မဟုတ္ေၾကာင္း အေလးအနက္ သိေစအပ္ပါသည္။

AG: ခင္ဗ်ားရဲ႕ ကုိယ္ေရးအက်ဥ္းေလး မိတ္ဆက္ေပးပါ။

MMM: က်ေနာ္ကေတာ့ ေမာင္ေမာင္ျမင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေမာင္ေတာေျမာက္ပုိင္း ႀကိမ္ေခ်ာင္း ( ေဘာ္လီဘာဇား) ဇာတိပါ။ က်ေနာ့္ အသက္ (၁၉) ႏွစ္ ရိွပါၿပီ။

AG: ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရိွတုန္း ကေလးဘဝက အေကာင္းဆံုး အမွတ္တရ တစ္ခုေလာက္ ေျပာျပပါလား။

MMM: ၂၀၁၂ မတိုင္ခင္ ႏွစ္ေတြမွာေပါ့ေနာ္၊ က်ေနာ္တုိ႔ရြာမွာ လူငယ္ေစတနာ့ ဆရာေတြစုေပါင္းၿပီး “ေဘာ္လီေစတနာ့ပညာေရးသင္တန္း” နာမည္နဲ႔ ေႏြရာသီေရာက္တုိင္း လူငယ္ေတြကုိ ပညာသင္ေပးတ့ဲ အခမ့ဲသင္တန္းေတြ ဖြင့္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၂ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဒါေတြ လုပ္ခြင့္မရလိုက္ပါဘူး။ က်ေနာ္ကုိယ္တိုင္လည္း အဲဒီသင္တန္းေတြကေန ဘဝအတြက္ လုိအပ္တဲ့ ဗဟုသုတမ်ားစြာ သင္ယူခြင့္ရခ့ဲပါတယ္။ အဲဒီ သင္တန္းေက်ာင္းေတြရဲ႕ ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္ႏုိင္ခဲ့တ့ဲ အတြက္လည္း မမိကုိယ္မိမိ အလြန္ပဲဂုဏ္ယူပါတယ္။ “Hboli Education Bank” ရဲ႕ဆရာအားလုံးကုိ အျမဲသတိရပါေၾကာင္း၊ ေက်းဇူးတင္ပါေၾကာင္းနဲ႔ က်ေနာ့္ဘဝရဲ႕သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာမ်ားကုိလည္း အထူးေက်းဇူးတင္႐ွိပါေၾကာင္း ဒီေနရာကေန ေျပာခ်င္ပါတယ္။ Hboli Education Bank ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ႐ွိတုန္း က်ေနာ့္အတြက္ အေကာင္းဆုံး အမွတ္တရျဖစ္သလုိ ဘယ္ေတာ့မွမေမ့ႏုိင္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ လူငယ္ဆရာေတြရဲ႕ မြန္ျမတ္တဲ့ လုပ္ရပ္တစ္ခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။

AG: ခင္ဗ်ားရဲ႕ ပညာေရးေနာက္ခံ အေၾကာင္းေလး ေျပာျပပါဦး။

MMM: ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ တကၠသုိလ္ဝင္တန္းစာေမးပဲြကုိ သခ်ၤာဘာသာရပ္မွအပ (၅) ဘာဘာသာ ဂုဏ္ထူးနဲ႔ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာျဖစ္လို႔ အစုိးရက ပညာဆက္လက္သင္ယူခြင့္ မေပးခ့ဲပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ျဖစ္ခ်င္တာကုိ ဇြဲမေလွ်ာ့ဘဲ ႀကိဳးစားလာခ့ဲျခင္းရဲ႕ အက်ဳိးရလဒ္လို႔ဆိုရမလားပါပဲ။ အခုေတာ့ တူရကီႏိုင္ငံမွာ ေဆးတကၠသုိလ္တက္ခြင့္ ရေနပါၿပီ။

AG : ဘယ္အရာက ခင္ဗ်ားကုိ ကဗ်ာေရးဖြဲ႔ဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္ခ့ဲတာလဲ။ ကဗ်ာေတြ ေရးျဖစ္တ့ဲ အေၾကာင္းေလးေပါ့။ အ့ဲဒါေလး ေျပာျပပါ။

MMM: က်ေနာ္ကေတာ့ အမိျမန္မာျပည္မွာ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ စည္းစည္းလုံးလုံး႐ွိမႈနဲ႔ တန္းတူညီတူအခြင့္အေရးရ႐ွိမႈေတြကုိ ငယ္ငယ္ကတည္းကပင္ အျမဲျမင္ခ်င္သူတစ္ေယက္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အမိေျမမွာ က်ေနာ္တုိ႔႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ တန္းတူညီတူ အခြင့္အေရးမရ႐ွိတ့ဲအျပင္ စနစ္တက် ဖိႏွိပ္ခံရတာေတြ၊ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးကစၿပီး အရာရာ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတာေတြ၊ ဒီလုိမတရားမႈေတြကုိ ျမင္လာခံစားလာရမ်ားေတာ့ ဒီဟာေတြက က်ေနာ့္ကုိ ကဗ်ာေရးဖဲြ႔ဖို႔ လံႈ႕ေဆာ္ခ့ဲတာပါ။ တနည္းအားျဖင့္ မိမိခံစားေနရတ့ဲ မေတာ္မတရားမႈေတြကုိ ကဗ်ာနဲ႔ ထုတ္ေဖာ္ခ်င္လို႔ပါပဲ။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္ရဲ႕ ျမန္မာစာဆရာ ဆရာေဒလဝါရ္ေအးထြန္း ကလည္း က်ေနာ့္ကုိ အျမဲပဲ အားေပးပါတယ္။

AG: ခင္ဗ်ားရဲ႕ အႏွစ္သက္ဆံုး ကဗ်ာဆရာ သုိ႔မဟုတ္ စာေရးဆရာက ဘယ္သူျဖစ္မလဲ။ ဘာေၾကာင့္ သူ႔ကုိ သေဘာက် ႏွစ္သက္တာလဲ။

MMM: က်ေနာ္ရဲ႕အႏွစ္သက္ဆုံး ကဗ်ာဆရာကေတာ့ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႔ကဗ်ာ၊သူ႔စာေတြကေန က်ေနာ္ ဘဝအတြက္ လိုအပ္တ့ဲ သင္ခန္းစာမ်ားစြာ ကုိရ႐ွိခဲ့ပါတယ္။

AG: The Art Garden Rohingya Page မွာ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ကဗ်ာ ဘယ္ႏွစ္ပုဒ္ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခံရၿပီလဲ။

MMM: စုစုေပါင္း ၅ ပုဒ္ပါ။

AG: ပထမဆံုး ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခံရတ့ဲ ကဗ်ာကေရာ ဘယ္ကဗ်ာပါလဲ။ အ့ဲလို ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခံရတ့ဲအခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုခံစားရလဲ။ ခံစားခ်က္ေလး မွ်ေဝပါ။

MMM: ‘One Day’ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီကဗ်ာ ပထမဆုံး ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခံရတဲ့အတြက္ အလြန္ပဲေပ်ာ္ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကဗ်ာေအာက္မွာ စာဖတ္ပရိသတ္ေတြရဲ႕ အားျဖစ္ေစတ့ဲ မွတ္ခ်က္စကားေတြ ဖတ္ခြင့္ရခ့ဲတာကလည္း တျခားကဗ်ာေတြေရးဖို႔ တြန္းအားေကာင္းေတြ ျဖစ္ေစခ့ဲပါတယ္။

AG: ဘဝမွာ ဘာျဖစ္ခ်င္ပါလဲ။ ဆိုလိုခ်င္တာက ဘဝ ရည္မွန္းခ်က္က ဘာလဲေပါ့။

MMM: ဆရာဝန္ေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္ခ်င္ပါတယ္။ ဆရာဝန္တျဖစ္လဲ စာေရးဆရာေပါ့။

AG: ဘဝရဲ႕ စံျပပုဂၢိဳလ္ (ဟီ႐ိုး) က ဘယ္သူပါလဲ။

MMM: က်ေနာ့္အေဖကေတာ့ ဘဝရဲ႕စံျပပုဂၢိဳလ္ပါဘဲ။ မိသားစုထဲမွာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ခုခုခ်ရတ့ဲ အခါတုိင္းမွာ အသက္အားျဖင့္ငယ္ေသးေပမယ့္ အေဖက က်ေနာ့္ဆီကေန အျမဲပဲ ထင္ျမင္ခ်က္ ေမးေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေတြက က်ေနာ့္ ေန႔စဥ္ဘဝမွာ အခက္အခဲေတြကုိ ရင္ဆိုင္ေျဖ႐ွင္းဖို႔ လမ္းစျဖစ္လာခ့ဲပါတယ္။က်ေနာ့္ဘဝရဲ႕ ဆရာေကာင္းတစ္ဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မိတ္ေဆြေကာင္းတစ္ဦးလည္းျဖစ္ပါတယ္။

AG: ႐ိုဟင္ဂ်ာလူငယ္မ်ဳိးဆက္ေတြအတြက္ သတင္းစကားေလး ဘာမ်ား ပါးခ်င္ပါလဲ။

MMM: လူငယ္ေတြဆိုတာ အနာဂတ္ေခါင္းေဆာင္ေဆာင္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္ကုိ ဘယ္ေတာ့မွ အလာဟာသ မျဖဳန္းတီးပစ္ပါနဲ႔။ စာအုပ္ေတြမ်ားမ်ားဖတ္ပါ။ စာမ်ားမ်ားေရးပါ။ ဘဝမွာအနည္းဆုံး မိမိအေၾကာင္းကုိေတာ့ ေရးႏုိင္ေအာင္ႀကိဳးစားၾကပါ။ ဆိုးရြားတ့ဲအေျခအေနမွာ ရိွေနေစကာမူ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္ျပန္ဆုတ္ဖုိ႔မစဥ္းစားပါနဲ႔။

AG: ႐ိုဟင္ဂ်ာအသုိင္းအဝုိင္းတစ္ခုလံုးအတြက္ေရာ ပါးခ်င္တ့ဲ သတင္းစကားေလးက ဘာမ်ားျဖစ္ပါမလဲ။

MMM: က်ေနာ္တုိ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ ကံၾကမၼာဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕လက္ထဲမွာပါပဲ။ တျခားသူေတြက က်ေနာ္တို႔ကုိ ဘာေတြ လုပ္ေပးမယ္ဆုိၿပီး ေစာင့္ဆိုင္းမေနဘဲ မိမိလုပ္စရာရိွတာ လုပ္ရပါမယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာ တစ္မ်ိဳးသားလုံးရဲ႕ပုံရိပ္၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကုိထိန္းသိမ္းဖို႔နဲ႔ မိမိသားသမီးေတြကုိ ပညာသင္ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ အခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးၾကဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။

AG: အခုလို စိတ္႐ွည္လက္႐ွည္ ေျဖၾကားေပးတ့ဲအတြက္ The Art Garden Rohingya မွ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

MMM: အခုလိုမ်ဳိး မိမိရဲ႕ခံစားခ်က္၊ ခံယူခ်က္ေတြ မွ်ေဝခြင့္ရတ့ဲအတြက္လည္း The Art Garden Rohingya ကုိ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

By Editorial Team #TheArtGardenRohingya #RohingyaInterview #RohingyaHeartbeats #InterviewWithRohingyaPoets/Artists